การจัดการองค์ความรู้การปลูกมะลิ

การจัดการองค์ความรู้

(Knowledge Management) : KM

เคล็ดลับเกษตร ๒ เรื่อง  การเพาะปลูกดอกมะลิให้ผลผลิตสูงและลดต้นทุนปุ๋ยยาในการผลิต

หลักการและเหตุผล
  การเพาะปลูกมะลิ นั้น  ปลูกครั้งเดียวก็เก็บดอกได้นาน หากรู้จักวิธีการปลูกและดูแล หากการปฏิบัติดูแลที่ไม่ดีก็จะเกิดปัญหา ตามมามากมาย  เกษตรกรบางราย   ไม้ได้รับการอบรมจากการเพาะปลูกมะลิ    ยังขาดประสบการณ์ในการเพาะปลูก จึงทำให้เกิดปัญหาต่างๆเป็นเหตุทำให้ เกษตรกร ใช้ต้นทุนสุง ในการเพาะปลูกรวมทั้งค่ายาค่าปุ๋ยและค่ากำจัด วัชพืช การเพาะปลูกมะลิให้ออกดอกผลผลิตสุงและลดต้นทุนนั้นมีเทคนิค    ในการปลูก  ดิฉันจึงขอแนะแนวทาง ในการพัฒนาการเพาะปลูกมะลิให้ได้ผลผลิตสุงและลดต้นทุนมีขั้นตอนดังต่อไปนี้  

 

 ขั้นตอนการปฏิบัติ

 1.  ไถพรวนดินให้ร่วนซุย   มีการระบายน้ำดี 
 2.  ควรขุดหลุมลึก  กว้างและยาวด้านละ  50 เซนติเมตร   มะลิจะมีอายุยืนยาวแล้วใส่  ปุ๋ยคอก  ใบไม้ผุ  หรือปุ๋ยหมักและวัสดุอื่นๆ ในอตราส่วน    1:1:1 พร้อมกับเติมปุ๋ยซุปเปอร์ฟอสเฟต  0-46-0 และปุ๋ยผสมสูตร 15-15-15  อย่างละ1  กำมือ  คลุกเคล้าให้เข้ากัน  แล้วใส่กลับลงไปในหลุมใหญ่ ทิ้งไว้ประมาณ  7-10  วัน   จึงนำเอาต้นมะลิที่ซื้อมา  หรือได้จากการปักชำลงปลูก
 การปลูกควรจะปลูกให้มะลิได้รับแสงแดดเต็มที่เพื่อดอกจะได้ดกตามต้องการนิยมปลูกในช่วง  ฤดูฝน  ประมาณเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม

การดูแลรักษา
   1. การกำจัดวัชพืช ปกติชาวสวนนิยมใช้กรัมม๊อกโซนฉีดตามร่องปลูก ทุกเดือน โดยไม่ให้โดนต้นมะลิ

     2.   การใส่ปุ๋ยให้ใช้สูตรเสมอ  เช่น  15-15-15 หรือ  16-16-16  อัตราการ ใส่ขึ้นอยู่กับขนาดของทรงพุ่ม   ใส่เดือนละครั้ง  โดยการหว่านและรดน้ำตามด้วย
   3. การตัดแต่ง หลังจากการปลูกมะลิไปนานๆ  แล้วมะลิจะแตกกิ่งก้านสาขามากมาย  ควรตัดแต่ทรงพุ่มให้โปร่ง  รวมทั้งตัดแต่งกิ่งที่แห้งและตายออกด้วยจะให้มะลิมีทรงพุ่มสวยงาม โรคและแมลงลดน้อยลง มะลิจะมีอายุยืนยาวขึ้น ให้ดอกมากขึ้น พร้อมจะช่วยให้เกษตรกรมีความสะดวกในการปฎิบัติงาน
  4.  การให้น้ำ มะลิต้องการน้ำพอสมควร หากดินยังแฉะอยู่ไม่ควรรดน้ำ ควรจะรอให้แห้งหมาดๆเสียก่อน    ทั้งนี้อาจให้น้ำวันละ 1-2 ครั้งหรืออาทิตย์ละครั้งขึ้นอยู่กับสภาพของดิน โดยให้รดน้ำในตอนเช้าแต่คอยระวังอย่าให้น้ำท่วม  หรือมีน้ำขังอยู่ในแปลงนานๆ จะทำให้ต้นมะลิแคระแกร็น ใบเหลือง
  5.การเร่งมะลิให้ออกดอกในฤดูหนาว

1. อย่าให้กระทบแล้ง ต้องให้น้ำสม่ำเสมอ

2.ใส่โบกาฉิ พิจารณาตามสภาพต้น สภาพดิน

    3. หากต้นสมบูรณ์ดีอยู่แล้ว และดินไม่ตาย ใช้ปริมาณปุ๋ยตามขนาดของต้น เช่นต้นเล็ก เช่นอายุ  2  เดือน ใส่1  ช้อนโต๊ะ/ครั้ง ใต้ทรงพุ่ม ถ้าเป็นต้นใหญ่ทรงพุ่มประมาณ  1 เมตรก็ใส่ปุ๋ยประมาณ 1 กก. / ปี แบ่งใส่ 3 ครั้ง ครั้งละประมาณ 3 ขีด ใส่ปุ๋ย 1-2เดือน / ครั้ง (ใส่โบกาฉิแล้วควรรดน้ำด้วย) หากต้นโทรม ดินไม่มีสิ่งมีชีวิต / มีอยู่น้อย ใช้ยาฆ่าหญ้ามาก ก็ต้องใส่โบกาฉิมากขึ้นเพื่อสร้างระบบรากฝอย รวมทั้งบำรุงดินให้ดียิ่งใส่โบกาฉิบ่อยก็ค่อยๆลดการใช้สารเคมีลง ใช้โบกาฉิบำรุงดินและสร้างระบบนิเวศน์เรื่อยๆ จนดินดีระบบนิเวศน์กลับมา ก็สามารถเลิกใช้สารเคมีได้ในที่สุด มะลิราคาดี ไร้สารเคมีก็ดีต่อสุขภาพ

ปุ๋ยและยา  ฮอร์โมนสูตร 2 ทำให้ออกดอกมาก , สูตร 3 ทำให้ได้น้ำหนักดี ดอกอวบ , สูตร 4 สุโตจู้ ) ป้องกัน/ขับไล่แมลง ในระยะยังไม่ออกดอก กดใบ และกระตุ้นการสะสมออกดอก ใช้ฮอร์โมน สูตร 2,ผสมรวมกันแล้วผสมน้ำ อัตราส่วน 1 : 500 เช่น ฮอร์โมนรวม 200 ซีซี + น้ำ 100 ลิตร เมื่อออกดอกแล้ว ให้บำรุงดอก ให้ออกมากและน้ำหนักดี ด้วย ฮอร์โมน สูตร 2,3,4 ผสมรวมกันแล้วผสมน้ำ อัตราส่วน 1 : 1000 เช่น ฮอร์โมนรวม 200 ซีซี + น้ำ200 ลิตร

   2.โรครากเน่า สามารถใช้ ฮอร์โมนสูตร 4 อัตราส่วน 1 : 1000 ฉีดพ่นได้ ถ้าหากเป็นโรคมาก ใช้ฮอร์โมนสูตร 4  500ซีซี + สารปรับปรุงดิน 1 กิโลกรัม แช่น้ำ 200 ลิตร ไว้ 1 คืน สามารถแช่น้ำในภาชนะ 20 ลิตรก่อน แล้วค่อยเอามาขยายเป็น 200 ลิตร แล้วจึงฉีดพ่นได้เพื่อความสะดวก  ฉีดพ่นลงบนดินเท่านั้น อย่าพ่นที่ลำต้นและใบ หากกลัวว่าจะฉีดพ่นแล้วกระจายไปโดนต้นด้วย ควรผสมเจือจางเป็น 500 ลิตร

 หลังจากเก็บดอกแล้ว

 1.ตัดแต่งต้นแล้วใส่โบกาฉีดบำรุงต้น
 2.ใช้ฮอร์โมนสูตร 1 เพื่อสร้างใบรุ่นต่อไป
 ผลผลิตที่ได้ ต่อจำนวน 1 ไร่     เก็บดอกมะลิได้ 9-10 ลิตร  ต่อวัน ราคาลิตรละ     300  บาท

แหล่งที่มาของข้อมูล : นาง กรรณกร   ทองดอนพุ่ม  บ้านเลขที่  24/1  หมู่   20   ต.สระสี่มุม  อ.กำแพงแสน.จังหวัดนครปฐม

 โดยนางสาววรัญญา  ทองดอนพุ่ม ป.ว.ส  รุ่นที่  7  เลขที่ 3 รหัสนักศึกษา   5435010050   กลุ่มกำแพงแสน